14.09.2012

Pierwsza Dama Zbrodni



Agatha Christie, Lady Mallowan, a właściwie Agatha Mary Clarissa Miller Christie (znana także jako Dame Agatha Christie), córka Clary i Fredericka Miller, (ur. 15 września 1890 w Torquay, zm. 12 stycznia 1976 w Wallingford) – angielska autorka powieści kryminalnych.


Agatha Christie jest najlepiej sprzedającą się autorką wszechczasów. Wydała ponad 90 powieści i sztuk teatralnych. Lepiej od jej książek sprzedawała się jedynie Biblia!
Wydano ponad miliard egzemplarzy jej książek tylko w języku angielskim. Drugi miliard wydano w innych 45 językach.




Często mówiła, że miała bardzo szczęśliwe dzieciństwo. Kochała dom, w którym się urodziła – Ashfield.

"Kiedy coś mi się śni, to prawie nigdy Greenway ani Winterbrook. Niezmiennie Ashfield: stare znajome kąty, gdzie przeżyło się pierwsze lata. Jak dobrze pamiętam każdy szczegół: wystrzępioną czerwoną kotarę w drzwiach kuchni, mosiężne słonecznikiw kracie przed kominkiem w holu, turecki dywan na schodach, przestronny, zaniedbany pokój szkolny z granatowo-złotą wytłaczaną tapetą."
Autobiografia




Agatha uwielbiała też swoich rodziców, choć zgodnie z wiktoriańskimi zwyczajami widywała się z nimi tylko w określonych porach dnia i tylko w określonym celu.

"Po podwieczorku ubierano mnie w wykrochmalone muśliny i szłam na dół do saloniku, żeby pobawić się z matką."

"We wczesnym dzieciństwie wybitną rolę w moim życiu grała Niania. A wokół mnie i Niani był nasz specjalny świat – pokój dziecinny. Mam wciąż przed oczami tę tapetę – bladolila irysy pnące się w górę po ścianach w niekończącym się ordynku. Leżałam wieczorem w łóżku, patrząc na nie w świetle ognia płonącego na kominku albo przyćmionego światła naftowej lampy, którą Niania stawiała na stole. Wydawały mi się piękne. Przez całe życie miałam słabość do tego koloru."

"Inną ważną osobą w domu była Jane, nasza kucharka, która rządziła w kuchni ze spokojną wyższością królowej. [...] Kiedy ujrzałam Jane po raz pierwszy, była jak piec – to jedna z najgrubszych kobiet, jakie widziałam w życiu. Miała spokojną twarz, przedziałek pośrodku głowy i przepiękne, naturalnie układające się w fale ciemne włosy, upięte w kok na karku. Przez cały czs poruszała rytmicznie szczękami, ponieważ stale coś jadła – kawałek ciasta, świerzo upieczony placuszek albo ciasteczko z rodzynkami – niczym wielka łagodna krowa bez końca przeżuwająca pokarm."
Autobiograhia

Jej doświadczenia z dzieciństwa związane z ogromnym domem, ukochaną nianią i kucharką oraz całą służbą wielokrotnie będą znajdowaly odbicie w książkach.







Póżniej pisarka zdobyła nieco tradycyjnego wykształcenia, uczyła się na różnych pensjach w Paryżu przez około dwa lata. Jako siedemnastolatka koniecznie chciała być pianistką. Zdecydowanie jednak zabrakło jej talentu. Póżniej próbowała swych sił jako śpiewaczka operowa. Ale i z tego nic nie wyszło.

Matka Agathy, Clara, była przekonana, że jej córka powinna pisać. Cierpliwie skłaniała ją do podejmowania kolejnych prób, zwłaszcza podczas rekonwalescencji po grypie. Agatha strasznie się nudziła, więc zgodziła się spróbować. Napisała pierwszą opowieść: The House of Beauty. Jednak mimo prób, nie udało się jej opublikować.






W 1912 r. na balu poznała pułkownika Archibalda Christie, za którego dwa lata później niespodziewanie, w noc wigilijną, bez uprzedzenia nikogo z rodziny, wyszła za mąż. Przez cztery lata młody mąż, porucznik, przebywał głównie na froncie we Francji. Spotykali się sporadycznie podczas jego urlopów.

W 1920 wydała swoją pierwszą powieść, Tajemnicza historia w Styles, po raz pierwszy pojawił się w niej słynny detektyw: Hercule Poirot. Pisarka pracowała wówczas w Ochotniczym Komitecie Pomocy w Torquay jako pomoc w aptece. Kiedy się nudziła, wymyślała historie kryminalne. A że było wokół niej mnóstwo rożnorakich trucizn, uśmiercała swoich bohaterów głównie z ich pomocą. Jak się później okaże, trucizny użyła w 41 swoich książkach.


Tajemnicza historia w Styles.
Pierwsze wydanie oraz inne wczesne wydania.



W 1922 r. Agatha z mężem wyjechała w podróż dookoła świata. Ale tak naprawdę parę chwil szczęścia z Archim przeżyła w latach 1924-26. Mąż dostał w końcu dobrze płatną posadę w mieście, córka Rosalind rosła, w końcu postanowili kupić dom na wsi. Niestety, zakup domu powszechnie uważanego w okolicy za przynoszącego pecha, to był początek kłopotów. Ich relacje zaczęł się wyraźnie psuć. Agatha chciała mieć drugie dziecko, Archibald nie chciał o tym słyszeć. W 1926 roku umarła matka Agathy, co wpłynęło na nią fatalnie. Porządkując dom, który otrzymała w spadku, poddała się fali bezbrzeżnego smutku. Ddatkowo porządki musiała robić sama, Archie przebywał cały czas w mieście. Kiedy w końcu przyjechał do niej, przyznał, że zakochał się w innej kobiecie i pragnie rozwodu. 



Na skutek tych wszystkich nieszczęść, doszło do przedziwnego, do dziś niewyjaśnionego wydarzenia. Agatha Christie nagle zniknęła! Następnego ranka znaleziono jej samochód przewrócony do góry nogami w przydrożnym rowie. Przez 10 dni policja bezowocnie poszukiwała pisarki. Jako, że była ona osobą już dość popularną, wszstkie gazety rozpisywały się na ten temat. Brano wówczas pod uwagę zabójstwo, podejrzewano nawet Archibalda. Potem okazało się, że Agatha pojechała pociągiem do kurortu w Yorkshire, Hurrogate, gdzie wynajęła pokój pod przybranym nazwiskiem. Wreszcie, 13 grudnia, została rozpoznana przez członków zespołu muzycznego występującego w hotelu. Oficialnie wydano oświadczenie, że pisarka cierpi na "prawie całkowitą utratę pamięci". Po wizycie u psychiatry udało się Agathie odtworzyć prawie wszystkie wydarzenia. Istnieją uzasadnione podejrzenia, że sytuacja, w której się znalazła, była tak trudna do uniesienia, że spowodowała wewnętrzną ucieczkę i zagubienie się na granicy fantazji i rzeczywistości. 



Na skutek tych wydarzeń, nasiliła się niechęć pisarki do prasy i wystąpień publicznych. Agatha uświadomiła sobie również, że jej małżeństwo już nie istnieje, od pewnego czasu nie mieszkała z mężem i zgodziła się na rozwód, do którego doszło w 1928 roku.

Potem pisarka zaczęła podróżować. Najpierw udała się na Wyspy Kanaryjskie, a potem wybrała się zupełnie sama w podróż na Bliski Wschód słynnym Orient Expressem. Podróż ta zaowocowała jeszcze słynniejszą powieścią: Morderstwo w Orient Expresie.


Podczas tej podróży poznała swojego przyszłego męża, Maxa Mallowana. Max był archeologiem i często wyjeżdżał na wykopaliska do Iraku i Syrii. Agatha, jako jego żona, podróżowała z nim również. Dzięki temu poznała i pracę archeologów i wiele interesujących miejsc. Tam znalazła inspirację do napisania powieści, ktorych akcja rozgrywa się na wykopaliskach.



Gdy Max Mallowan wrócił do Anglii i objął posadę w British Museum, zaczął spotykać się z Agathą. Początkowo zupełnie niezobowiązująco. Jednak szybko poprosił ją o rękę. Pisarka odmówiła. Stwierdziła, że dzieli ich zbyt duża różnica wieku (był od niej 14 lat młodszy) i wyznania. W rzeczywistości prawdopodobnie jednak bała się po prostu zranienia. Wszyscy znajomi odradzali jej to małżeństwo. Być może przyniosło to odwrotny skutek, bo wiosną 1930 roku zgodziła się poślubić Maxa. Związek ten trwał 46 lat i był dla obojga bardzo szczęśliwy.

W 1950 r. przyjęto ją do Londyńskiej Akademii Nauk. Niedługo później dostała w Stanach Zjednoczonych główną nagrodę dla najlepszego pisarza literatury detektywistycznej. 

W 1973 roku pisarka przeszła zawał, który osłabił ją tak, że już do końca życia nie opuszczała łóżka. Ostatni raz pojawiła się publicznie na gali zorganizowanej w 1975 roku na cześc ciągle wystawianej Pułapki na myszy. Czuła, że nadchodzi już koniec i postanowiła przygotować wszystko do swojego pogrzebu. Jeszcze jesienią tego roku została wydana Kurtyna (w której umiera Poirot). Wczesnym popołudniem 12 stycznia 1976 roku spokojnie umiera.
Na całym West Endzie między 10 a 11 w nocy przygaszono wszystkie światła jako wyraz hołdu dla pisarki. Agatha chciała być pochowana na cmentarzu w Cholsey koło Walligford, w pobliżu wielkiego cisu.



CIEKAWOSTKI

  • Wszystkie jej utwory objęte były w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek
  • Agatha była wielką miłośniczką jabłek (podobnie, jak jedna z bohaterek jej powieści: Ariadna Oliver, która była jej literackim alter ego)
  • Niezwykle lubiła morze, plażę, pływanie i słońce. W latach 20. uczyła się nawet serfingu
  • Bardzo drażnił ją hałas i tłok
  • Dym papierosowy, alkohol, zimne jedzenie i dżem pomarańczowy uważała za okropność


W 1920 Agatha Christie przyłączyła się do Klubu Detektywów, który zrzeszał (i zrzesza nadal) autorów kryminałów. Do klubu należeli m.in. Dorothy L. Sayers i G. K. Chesterton.






Wspólnie z innymi członkami klubu napisała powieść (The Floating Admiral). Mimo to została wyrzucona z klubu, ponieważ sprzeciwiła się jego zasadom. Niedozwolone było np. utożsamianie mordercy z detektywem lub narratorem. W powieści Zabójstwo Rogera Ackroyda zastosowała właśnie taki zabieg.
Jednak później została znowu włączona w szeregi klubu, a nawet została jego prezesem.








CYTATY

  • Sta­re grzechy mają długie cienie. 
  • Dziw­ne, że ludzie nie widzą te­go, co mają pod nosem. 
  • Za­kochał się w to­bie. To się rzu­ca w oczy. Mężczyźni nie by­wają be­zin­te­resow­nie up­rzej­mi. Nie zro­biłby na­wet trzech kroków, gdy­byś była ze­zowa­ta i miała pryszcze. 
  • Można dochodzić praw­dy dla sa­mej sa­tys­fak­cji jej wykrycia. 
  • Ar­cheolog to wy­marzo­ny mąż, im żona star­sza tym bar­dziej się nią interesuje.
  • Człowiek nie dos­trze­ga ważnych chwil w życiu, ro­zumie to do­piero wte­dy, gdy jest już za późno. 
  • Prze­rażające, ale niewin­ni właści­wie ni­kogo nie obchodzą. 
  • Złudze­nie, że pot­ra­fią nawrócić nic­po­nia na drogę cno­ty, na­leżało zaw­sze do naj­mil­szych złudzeń ko­biet wszys­tkich czasów.


MIEJSCA POWIEŚCI
Akcja jej powieści rozgrywa się przeważnie w odizolowanych miejscach: na wyspie (I nie było już nikogo), w samotnym domu (Noc w bibliotece), w pociągu (Morderstwo w Orient Expresie) lub małej wiosce (Morderstwo na plebanii). Jej drugim mężem był Arthur Mallowan, archeolog, z którym często jeździła na wykopaliska na Bliski Wschód. Dlatego akcję części swoich książek przeniosła w tamte rejony. Innym miejscem, gdzie często rogrywają się sceny morderstw i innych przestępstw jest Torquey, w regionie Devon, miejscu jej urodzenia.



HERCULE POIROT I MISS MARPLE
Najsłaniejsze postaci z jej książek to Hercule Poirot i Miss Marple. Oboje są dość ekscentrycznymi postaciami, choć w zupełnie różnym stylu. 









Poirot jest uwielbiającym siebie samego pedantem, wierzącym w siłę umysłu i szarych komórek detektywem. Obraca się w wyższych sferach i interesują go przestępstwa wyrafinowane. Nie cierpi wsi, uwielbia wygody miasta. Boi się przeciągów, przepada za dobrym jedzeniem. Jest wybitnie inteligentny i prędzej czy później okazuje się, że nigdy się nie myli.









Miss Marple, to spokojna starsza pani, dziergająca coś wiecznie na drutach. Przestępcy wszelkiej maści zazwyczaj ją lekceważą, ale wychodzą na tym fatalnie. Panna Marple, wyposażona w bystry umysł i zmysł obserwacji, opierając się na dziesiątkach plotek wypowiadanych przy niej bez żadnych obaw, nie daje się zwieść pozorom i zawsze odkrywa mordercę.






Większość z jej powieści i opowiadań zostało sfilmowanych, na ich podstawie powstały także seriale telewizyjne i słuchowiska radiowe.

POWIEŚCI
Tajemnicza historia w Styles (The Mysterious Affair at Styles) - 1920 - Herkules Poirot (pierwsza książka detektywistyczna Agathy Christie)
Tajemniczy przeciwnik (The Secret Adversary) - 1922 - Tommy i Tuppence po raz pierwszy (para detektywów z kilku powieści)
Morderstwo na polu golfowym (Murder on the Links) - 1923 - Herkules Poirot 
Mężczyzna w brązowym garniturze (The Man in the Brown Suit lub Mystery of the Mill House) - Anna Beddingfeld 
Tajemnica rezydencji Chimneys (The Secret of Chimneys) - 1925
Zabójstwo Rogera Ackroyda (The Murder of Roger Ackroyd) - 1926 - 
Herkules Poirot 
Wielka czwórka (The Big Four) - 1927 - Herkules Poirot 
Tajemnica Błękitnego Expressu (The Mystery of the Blue Train) - Herkules Poirot 
Tajemnica siedmiu zegarów (The Seven Dials Mystery) - 1929
Morderstwo na plebanii (The Murder at the Vicarage) - 1930 - 
Panna Marple pierwsza zagadka panny Jane Marple
Tajemnica Sittaford (The Sittaford Mystery lub The Murder at Hazelmoor) - 1931
Samotny Dom (Peril at End House) - 1932 - 
Herkules Poirot
Śmierć lorda Edgware'a (Lord Edgware dies lub Thirteen At Dinner Herkules) - 1933 - Herkules Poirot 
Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express lub The Murder on the Calais Coach) - 1934 - Herkules Poirot 
Tragedia w trzech aktach (Three Act Tragedy) - 1934 - Herkules Poirot 
Śmierć w chmurach (Death in the Clouds lub Death in the Air) - 1934 - Herkules Poirot 
Dlaczego nie Evans? (Why didn't they ask Evans) -1935
A.B.C. (The ABC Murders) - 1936 - 
Herkules Poirot 
Morderstwo w Mezopotamii (Murder in Mesopotamia) - 1936 - Herkules Poirot 
Karty na stół (Cards on the Table) - 1936 - Herkules Poirot 
Śmierć na Nilu (Death on the Nile) - 1937 - Herkules Poirot 
Niemy świadek (Dumb Witness lub Poirot Loses a Client) - 1937 - Herkules Poirot 
Rendez-vous ze śmiercią (Appointment with Death) -1938 - Herkules Poirot 
Dziesięciu małych Murzynków lub I nie było już nikogo (Ten Little Niggers lub And Then There Were None) - 1939
Morderstwo to nic trudnego (Murder is Easy lub Easy to Kill) - 1939
Boże Narodzenie Herkulesa Poirot lub Morderstwo w Boże Narodzenie (Hercule Poirot's Christmas lub A Holiday for Murder) - 
1939 Herkules Poirot 
Zerwane zaręczyny (Sad Cypress) - 1940 - Herkules Poirot
Zło, które żyje pod słońcem lub Zło czai się wszędzie (Evil under the Sun) - 1940 - Herkules Poirot
N czy M? (N or M) - 1941 - Tommy i Tuppence
Pierwsze, drugie... zapnij mi obuwie (One, Two, Buckle my Shoe) - 1941 - Herkules Poirot
Noc w bibliotece (The Body in the Library0 - 1942 - Panna Marple
Pięć małych świnek (Five little pigs lub Murder in Retrospect) - 1942 - Herkules Poirot
Zatrute pióro (The Moving Finger) - 1942 - Panna Marple
Godzina zero (Towards Zero) - 1944
Rosemary znaczy pamięć (Sparkling Cyanide lub Remembered Death) - 1944/1945
Zakończeniem jest śmierć (Death comes as the End) - 1945
Niedziela na wsi (The Hollow Herkules0 - 1946 - 
Herkules Poirot  
Pora przypływu (There is a Tide, także znana jako Taken at the Flood) - 1948 - Herkules Poirot
Dom zbrodni (Crooked House) - 1949
Morderstwo odbędzie się... (A Murder is Announced) - 1950 - Panna Marple
Spotkanie w Bagdadzie (They came to Baghdad) - 1951
Pani McGinty nie żyje (Mrs McGinty's dead) - 
1952 - Herkules Poirot 
Strzały w Stonygates (They Do It With Mirrors lub Murder with Mirrors) - 1952 - Panna Marple 
Kieszeń pełna żyta (A Pocketful of Rye) - 1953 - Panna Marple 
Po pogrzebie (After the Funeral lub Funerals Are Fatal) - 1953 - Herkules Poirot 
Entliczek pentliczek (Hickory Dickory Dock) - 1955 - Herkules Poirot 
Podróż w nieznane (Destination Unknown lub So Many Steps to Death) - 1955 
Zbrodnia na festynie (Dead Man's Folly) - 1956 - Herkules Poirot
4.50 z Paddington (4.50 from Paddington lub What Mrs. McGillicuty Saw) -
1957 - Panna Marple 
Próba niewinności (Ordeal by Innocence) -1957
Kot wśród gołębi (Cat Among the Pigeons) - 
1959 - Herkules Poirot 
Tajemnica Bladego Konia (The Pale Horse) - 1961 
Zwierciadło pęka w odłamków stos (The Mirror Crack'd from Side to Side) - 1962 - Panna Marple 
Przyjdź i zgiń (The Clocks) - 1963 - Herkules Poirot 
Karaibska tajemnica (A Caribbean Mystery) - 1964 - Panna Marple 
Hotel Bertram (At Bertram's Hotel) - 1965 - Panna Marple 
Trzecia lokatorka (Third Girl) - 1966 - Herkules Poirot 
Noc i ciemność (Endless Night) - 1967 
Dom nad kanałem (By the Pricking of my Thumbs) - 1968 - Tommy i Tuppence 
Wigilia Wszystkich Świętych (Hallowe'en Party) - 1969 - Herkules Poirot 
Pasażer do Frankfurtu (Passenger to Frankfurt) - 1970
Nemezis (Nemesis) - 
1971 - Panna Marple 
Słonie mają dobrą pamięć (Elephants can remember) - 1972 - Herkules Poirot 
Tajemnica Wawrzynów (Postern of Fate) - 1973 - Tommy i Tuppence 
Kurtyna (Curtain) - 1975 - Herkules Poirot 
Uśpione morderstwo (Sleeping Murder) - 1976 - Panna Marple

ZBIORY OPOWIADAŃ
Zbiory opowiadań Agathy Christie dzielą się na dwie grupy: wydane w Wielkiej Brytanii (14) oraz Stanach Zjednoczonych (15). Tylko 7 z nich ukazało się w obu krajach w niezmienionej formie.

Polskie wydania to tłumaczenia wydań brytyjskich. Pułapka na myszy to jedyne opowiadanie niewydane dotąd w Wielkiej Brytanii w formie książkowej. Pojawiło się za to w Stanach Zjednoczonych i w Polsce.

Z kolei Bożonarodzeniowa przygoda (pierwsza, krótsza wersja to: Tajemnica gwiazdkowego puddingu) ze zbioru Dopóki starczy światła jest jedynym, które nigdy nie zostało opublikowane w Stanach Zjednoczonych.

Poirot prowadzi śledztwo (Poirot Investigates) - 
1924 - Herkules Poirot 
Wydanie polskie, podobnie jak brytyjskie, zawiera 11 opowiadań (amerykańskie – 14).
Śledztwo na cztery ręce (Partners in Crime) - 1929 - Tommy i Tuppence 
Tajemniczy pan Quin (The Mysterious Mr Quin) - 1930 - Harley Quin 
Trzynaście zagadek (The Thirteen Problems lub The Tuesday Club Murders) - 1932 - Panna Marple 
Świadek oskarżenia (The Hound of Death) - 1933 
niewydana w USA
Parker Pyne na tropie (Parker Pyne investigates lub Mr. Parker Pyne) - 1934 - Detektyw Parker Pyne 
Tajemnica lorda Listerdale'a (The Listerdale Mystery) - 1934  
niewydana w USA
Morderstwo w zaułku (Murder in the Mews lub Dead Man's Mirror) - 1937 - Herkules Poirot 
Regatta Mystery and Other Stories1939
niewydana w Wielkiej Brytanii
Dwanaście prac Herkulesa (The Labours of Hercules) - 1947 - Herkules Poirot 
Witness for the Prosecution and Other Stories1948 
niewydana w Wielkiej Brytanii
Pułapka na myszy (Three Blind Mice and Other Stories lub The Mousetrap and Other Stories) - 
1950 
The Under Dog and Other Stories1951 
niewydana w Wielkiej Brytanii
Tajemnica gwiazdkowego puddingu (The Adventure of the Christmas Pudding) - 1960 - Herkules Poirot 
niewydana w USA
Double Sin and Other Stories1961 
niewydana w Wielkiej Brytanii
The Golden Ball and Other Stories
1971 
niewydana w Wielkiej Brytanii
Wczesne sprawy Poirota (Poirot's Early Cases) - 
1974 - Herkules Poirot 

Pośmiertnie:
Śmiertelna klątwa (Miss Marple's Final Cases and Two Other Stories) - 
1979 - Panna Marple 
niewydana w USA
Detektywi w służbie miłości (Problem at Pollensa Bay and Other Stories) - 1991 - Herkules Poirot, Parker Pyne 
niewydana w USA
The Harlequin Tea Set and Other Stories 1997 
niewydana w Wielkiej Brytanii
Dopóki starczy światła (While the Lights Last and Other Stories) - 1997  
niewydana w USA

Romanse napisane pod pseudonimem Mary Westmacott
Chleb olbrzyma (Giant's Bread) - 
1930
Niedokończony portret (Unfinished Portrait) - 
1934 
Samotna wiosną (Absent in the spring) - 
1944 
Róża i cis (The Rose and the Yew Tree) - 1947
Córka jest córką (A Daughter's a Daughter) - 
1952 
Brzemię (The Burden) - 
1956 

Agatha Christie napisała prawie 70 powieści kryminalnych i 15 zbiorów opowiadań oraz 6 powieści obyczjowych pod pseudonimem Mary Westmacott. Jest również autorką 18 sztuk teatralnych, 2 tomików wierszy i jednym tomiku opowiadań dla dzieci. Wydała dwie autobiografie.




Każdego września Angielska Riviera przekształca się w stolicę tajemniczych morderstw. Ku pamięci wielkiej Królowej Zbrodni organizowany jest festival Agathy Christie, która urodziła się w Torquay 15 września 1890 roku.
http://www.englishriviera.co.uk/agathachristie/


6.09.2012

Do kina – sama?


Czy wypada kobiecie samej chodzić do kina?
(odpowiedź na pytanie p. J.R. z  Gniezna)

Szanowna Pani!
      Zapoznałam się z Pani pytaniem umieszczonem w numerze 2 "M. Przyjaciółki" i spróbuję odpowiedzieć na nie.
      Ja osobiście nigdy nie poszłabym sama do kina. Kobieta samotna, zwłaszcza w kinie, narażona być może na różnego rodzaju zaczepki tych mężczyzn, którzy bawią się w t. zw. polowanie. Jakkolwiek stanowisko, jakie obecnie zajmuje kobieta w świecie, czyni ją zupełnie samodzielną, to jednak delikatność (której nie powinniśmy nigdy się wyzbywać), nakazuje kobiecie przebywać w tego rodzaju lokalach w towarzystwie, chociażby nawet koleżanki. Zresztą oglądanie filmu we dwoje, czyni tę przyjemność znacznie przyjemniejszą.
      Takie jest moje osobiste zdanie i ciekawa jestem, jakie stanowisko w tej sprawie zajęły inne czytelniczki "Mojej Przyjaciółki"
Ewa Z., Lubliniec Śl.

Moja Przyjaciółka, Nr 4, 25. 2. 1934

Szarlotka z gruszek


      Ugotować kilo gruszek, obranych z łupin i pokrajanych na ćwiartki, w lekkim syropie, biorąc szklankę cukru na szklankę wody, – gdy gruszki miękkie, odcedzić je z syropu i dać dobrze ostygnąć. Z pół kilo mąki, ćwierć kilo masła, lub dobrego świeżego szmalcu, szklanki cukru i jednego jajka, zagnieść kruche ciasto. Ciastem tem wyłożyć formę wysmarowaną masłem i wysypać tartą bułeczką. Na nie ułożyć grubą warstwę gruszek, posypać skórką cytryny utartą na tarce, przykryć ciastem, dobrze złączyć brzegi, aby przy pieczeniu sok nie wypłynął, – cukru do gruszek sypać już nie trzeba, są dosyć słodkie po ugotowaniu w syropie. Piec jak zwykle szrlotkę w niezbyt gorącym piecu. Syrop powstały można użyć do gotowania kompotu z gruszek lub innego owocu.

Bluszcz, Nr 38, 18 września 1926

1.09.2012

Moda – lata 20, lata 30

Często mówimy czy piszemy lata 20, lata 30. Albo dwudziestolecie międzywojenne. W pewnym sensie słusznie traktujemy ten okres jako jedną całość. W końcu to tylko około 20 lat. Jednak w niektórych obszarach lata 20 i 30 to zupełnie co innego! 


Do jednego z nich należy moda. Po zakończeniu pierwszej Wojny Światowej radykalnie zmienił się sposób życia obu płci. Musiała zatem zmienić się i moda. Kobiety zostały uwolnione zostaly z gorsetów, wielkich kapeluszy, paskudnej bielizny, sznurowanych trzewików i długich sukien. 



20
Pojawiła się nowa sylwetka – tzw. chłopczycy (flapper-look). Bez biustu, bez wyraźnie zarysowanej talii, z długością spódnicy dwie-trzecie, albo i któtszą. Sylwetka wpisywała się w kształt litery H, dodatkowo z obniżonym stanem. 




Zrezygnowano ze zmieniania stroju zależnie od pory dnia. Teraz można było "przechodzić" cały dzień w jednym.

Spódnice, niezależnie od tego czy plisowane, gładkie, tweedowe czy jersey'owe, były proste i wąskie, czasem plisowane lub z fałdami w dolnej części. Do tego noszono długie żakiety lub płaszcze ozdabiane futrem na rękawach i pod szyją. 

Tkaniny były pięknie zdobione haftami, cekinami, frędzlami. To bardzo charakterystyczna cecha ubiorów z tamtych czasów. Podobnie jak białe lub cieliste pończochy. No i dekolty. Duuuuże! Zwłaszcza w sukienkach wieczorowych. Ale nie z przodu lecz na plecach. 

Do codziennego użytku wchodzą też swetry. Wcześniej było nie do pomyślenia, żeby "dama" nosiła sweter! Teraz stał się on jednym z modniejszych elementów strojów dam.

Włosy kobiety obcinają na krótko i układają w miękkie fale lub zupełnie gładko zaczesują do tyłu lub na bok. Do nich dopasowane są kapelusze: małe, przylegające do głowy, z niedużym rondem ocieniającym oczy, z ozdobami (wstążkami, kwiatami lub innymi) umieszczonymi asymetrycznie.

No i obcasy. Kobiety wyrzuciły niewygodne buty na wysokich obcasach i zakochały się w obuwiu na całkiem płaskim lub niewielkim obcasiku.




30
Styl lat 20 bardzo szybko upowszechnił się w masowym ubiorze. Jednak po kryzysie roku 1929 następują kolejne zmiany. Gospodarka się rozwija, wzrasta popyt. Pojawia się coraz więcej dóbr luksusowych. Zmienia się i po raz kolejny moda. 




Kształt sylwetki jest coraz bardziej kobiecy. Chłopczyca zamienia się w damę. Ubrania stają się bardziej dopasowane, z pokreśloną talią, długość sukienek i spódnic wydłuża się i sięga połowy łydek. Najpopularniejsze są kostiumy złożone ze spódnicy i żakietu z szerokimi, watowanymi ramionami. Spódnice są wąskie z fałdami i kontrafałdami lekko rozszerzane ku dołowi.

Dzianiny nadal święcą tryumfy. Zwłaszcza bluzeczki z krótkimi poszerzanymi rękawami. Na stałe zadomowiły się też spodnie.

Buty nadal miały niewysokie obcasy, jedynie wieczorowe pantofelki – wysokie.

Włosy ulegają wydłużeniu, są starannie udłożone w piękne fale, dzięki trwałej ondulacji, która weszła właśnie do powszechnego użycia. Kolejną nowością jest rozjaśnianie włosów do bardzo jasnych odcieni blondu, który jest hitem tamtych lat. 




Kapelusze robią się coraz mniejsze i coraz bardziej fantazyjne, często z woalką dodającą tajemniczości.

Białe pończochy odeszły do lamusa, modne staly się przydymione albo cieniutkie gazowe.